Hoe je op een veilige manier frustraties uit

Het uiten van verdriet of het benoemen van je behoeftes voelt kwetsbaar. Helemaal als dit gepaard gaat met tranen. Als volwassene huil je liever niet. Wat wel geoorloofd is, is je gevoelens uiten middels frustratie. Frustratie is niet anders dan zeggen: “Dit raakt me. Wil je alsjeblieft rekening met me houden?” Het is een uiting van gevoel en behoefte en je doet eigenlijk hiermee een verzoek. Indirect weliswaar, maar in feite niet anders dan wat een kind zegt met zijn tranen.

Huilen

Een kind huilt omdat het (nog) niet in staat is om met woorden aan te geven dat het is geraakt. Hiermee uit het een gevoel (au, dit doet zeer), een behoefte die bevredigd wil worden (bijvoorbeeld ik wil me gezien voelen) en dus een verzoek (wil je naar mij luisteren? / me accepteren? / me begrijpen?).

De meeste mensen zijn als kind niet volledig of onvoldoende uitgenodigd om hun gevoelens te delen met hun ouders waardoor het nu lastig is om gevoel te (h)erkennen en hier op een passende manier gehoor aan te geven. Doordat we dit niet hebben kunnen ontwikkelen is het mogelijk dat we vervolgens zelf onze eigen behoeften en gevoelens niet meer bewust herkennen.

Vragen wat je nodig hebt

Open vragen wat je nodig hebt of graag wilt, is dan iets dat je niet hebt geleerd. Het kan zelfs heel onveilig voelen om het wel te doen. Niet meer durven vragen wat je nodig hebt is een logische reactie als er sprake is geweest van ervaringen van afwijzing uit het verleden. Je kijkt wel uit om je nog een keer zo kwetsbaar op te stellen en jezelf bloot te stellen aan de pijn van teleurstelling en afwijzing. Dus stop je je gevoel ergens ver weg. Het kan dan heel goed zijn dat je je niet meer bewust bent van de pijn en het verlangen dat hieraan verbonden is.

Frustratie in relaties

Herken jij een gevoel van frustratie in je relatie met anderen?
Enkele voorbeelden van zinnen die gebruikt worden wanneer frustratie naar boven komt. Dit zijn mogelijke zinnen die gedacht kunnen worden in relatie met je partner, maar kan ook met vrienden, familie of in je werk met collega’s.
“Hij/zij weet toch dat ik dit niet prettig vind en toch doet hij/zij het steeds weer.”
“Hij/zij zit daar maar niks te doen en te genieten, terwijl ik me heel verantwoordelijk voel.”
“Waarom wilt hij/zij geen rekening met mij houden?”

Als je wilt, kijk of je dit soort zinnen herkent. En als dat zo is, ga dan na hoe vaak dit gebeurt, op welk moment en bij wie?

Gezien willen worden in de relatie

In relatie met de ander wordt het duidelijk dat er iets in je wordt geraakt. Bewust of onbewust komt bij je naar de oppervlakte dat je in iets gezien wilt worden. Je hoopt door de ander, maar in feite vooral door jezelf. Je wilt jezelf in je gevoel en je behoefte erkend en gewaardeerd voelen. Eigenlijk heb je een verzoek en zou je de ander voor jezelf iets willen vragen, wat je moeilijk vindt om jezelf te geven.

Je partner als spiegel

Je partner is vaak je grootste spiegel. Hij/zij triggert je het sterkst, waarbij de frustratie naar boven komt en voor jezelf voelbaar wordt. Dit zorgt dat verwondingen naar de oppervlakte komen of zichtbaar worden, verwondingen die in het verleden opgelopen zijn. Met al zijn of haar onhebbelijkheden helpt je partner je dus om jezelf te zien in je verwonding. Dit is goed nieuws! Dit biedt de mogelijkheid om te helen.

Machtstrijd

De kans dat je in een machtstrijd met elkaar komt wanneer je je gefrustreerd voelt, is groot. Je kunt je frustratie niet binnenhouden waardoor je partner zich aangevallen voelt. Dat voelt dan weer niet veilig voor je partner die zich dus als vanzelf gaat verdedigen vanuit zijn overlevingssysteem. Dat uit zich in terugtrekken, bevriezen of de aanval kiezen.

Hoe kun je emotionele beladen onderwerpen rustig met elkaar bespreken?
Hiervoor is in eerste instantie veiligheid nodig. Vaak is het gevoel van veiligheid verdwenen in de relatie. Dit terug te krijgen vraagt een actieve houding:

• Je bent niet alleen nieuwsgierig naar je eigen beleving, maar ook naar die van je partner.
• Je kunt je partner zien als een ander persoon, met een eigen verleden, interesses, behoeftes, verlangens en ervaringen.
• In gesprek spreek je zonder verwijt, schuld of schaamte. Dit betekent dat je alleen maar spreekt in de ‘ik vorm’, en als je iets wil zeggen over wat het gedrag van de ander in je oproept begin je met de zin: “Het verhaal dat ik hierin voor mezelf maak is…”
• Je realiseert je dat je partner een spiegel is van jouw gevoelens.

Deze gedragingen bieden een veilige omgeving waardoor jij in staat bent om naar je partner te luisteren en je partner naar jou, een veilige ruimte zodat jullie je gevoelens, gedragingen en waarom iets jullie zo raakt, kunnen onderzoeken.

Hoe breng je veiligheid?

Wanneer je samen in een patroon vast zit van aanval en verdediging heb je iemand anders nodig die jullie uit deze situatie haalt. Het creëren van veiligheid is dan iets dat je niet hebt meegekregen, anders had je het al gedaan. Daarom is het fijn om hierin een handvat aangereikt te krijgen. De Imago-dialoog biedt hiervoor een veilige structuur.

Spiegelen, erkennen en inleven

In de Imago-dialoog is luisteren een belangrijk onderdeel. Je spiegelt wat er is gezegd zonder dat je het verhaal van je partner interpreteert of reageert met opmerkingen of vragen.
Hiermee houd je jouw eigen verhaal helemaal bij jezelf, en je partner doet dit ook. Imago gaat er vanuit dat niemand iets zomaar doet, er zit altijd een reden/verhaal achter. Daarnaast zegt het dat ieder gevoel waar is, hier kun je niet over twisten. Dit laatste maak je kenbaar door je partner te erkennen in zijn/haar gevoel en verhaal, ook al ben je het er niet mee eens. Dat hoeft niet, je partner is namelijk een ander individu. Dit kun je zeggen in de vorm van: “Ik begrijp je gevoel, nu ik hoor dat….” Vervolgens kun je een poging doen om je in te leven in de gevoelens van je partner met als doel dat je partner zijn/haar eigen gevoel kan onderzoeken: “Ik kan me voorstellen dat je je dan….voelt.” Je partner vult dit aan met eigen gevoelens.

Emotioneel beschikbaar zijn

Deze structuur biedt je de mogelijkheid om de meest emotioneel beladen onderwerpen met elkaar te bespreken, zodat jullie beiden weer emotioneel beschikbaar kunnen zijn voor elkaar en jezelf. Tot dan toe onbewuste gevoelens en verlangens kunnen naar de oppervlakte komen, uitgesproken en gehoord worden. Bewust vragen voor wat je wilt en nodig hebt en daarin gehoord, gezien en gevoeld worden, die ervaring biedt verbinding en heling van diepe wonden. Je gevoel en behoefte uiten door frustratie is niet meer nodig.

Herken je dit in je relatie en wil je eraan werken? Relatietherapie helpt je er samen uitkomen. Of kom naar een Relatieweekend of doe samen een Relatie-retraite.